ወባ በሽታ (malaria) ምንነት > የወባ በሽታ በሴቷ የወባ ትንኝ በሚተላለፍ ''ፕላዝሞዲዬ...
ወባ በሽታ (malaria)
ምንነት
> የወባ በሽታ በሴቷ የወባ ትንኝ በሚተላለፍ ''ፕላዝሞዲዬም/plasmodium'' አሀዱ ህዋስ አማካኝነት የሚመጣ በወቅቱ ካልታከመ ለህይወት አስጊ የሆነ በሽታ ነው።
> በአገራችን ኢትዮጵያ በብዛት በፀደይ/በልግ እና በክረምት ወቅት በብዛት ይከሰታል።
መነሻ(Etiology)
ሀ. ፕላዝሞዲዬም ፋልሲፋረም(Plasmodium Falciparum)
ለ. ፕላዝሞዲዬም ቫይቫክስ(P. Vivax)
ሐ. ፕላዝሞዲዬም ኦቫሊ(P. Ovale)
መ. ፕላዝሞዲዬም ማላሪ(P. Malariae)
ሠ. ፕላዝሞዲዬም ኖለሲ(P. Knowlesi)
አጋላጭ ምክንያቶች
> ሞቃትና ደረቃማ(በረሃማ) አካባቢዎች/tropical area ላይ መኖር (ለምሳሌ፦ ከሰሃራ በታች ያሉ የአፍሪቃ አገሮች)
> በአካባቢ የታቆረ ውሃ መኖር
> ከዚህ በፊት በወባ በሽታ መያዝ (በተለይ P.Vivax እና P. Ovale)
> ወባ በሽታ በብዛት በሚከሰትባቸው አካባቢዎች መጓዝ
> እርጉዝ እና ህፃናት
ምልክቶች
> ከፍተኛ የሆነ የሰውነት ሙቀት
> ሰውነትን ማንቀጥቀጥ
> ብርድ ብርድ ማለት
> መገጣጠሚያን መቆርጠም(በተለይ ከጀርባና ጉልበት) እና የጡንቻ ህመም
> ሳል ማሳል
> ድካም/የሰውነት መዛል
> የምግብ ፍላጎት መቀነስ
> ማቅለሽለሽና ማስመለስ
ጠንቅ(complication)
> ደም ማነስ(anemia)
> የሰውነት ስኳር መጠን መቀነስ(hypoglycemia)
> የጭንቅላት ወባ(cerebral malaria)
> የኩላሊት መድከም(renal failure)
> ሳንባ ላይ ውሃ መቋጠር(pulmonary edema)
፧
ምርመራ
> የደም ምርመራ
> የስኳር መጠን ምርመራ
> የኩላሊት ምርመራ
.
> የደረት ራጅ
> የጉበት ምርመራ
ህክምና
> የሙቀት ማስታገሻ መድኃኒት
> እንደ ፕላዝሞዲዬም አሀዱ ህዋስ አይነት የሚዋጥ እንክብል መድኃኒት
> በመድፌ የሚሰጥ መድኃኒት(በሽታው ከፍተኛ/ጠንቅ ያለው ከሆነ)
ምን እናድርግ?
> በአካባቢያችን ውሃ ያቆሩ ኩሬዎችን ፀረ ወባ መድኃኒት መርጨት ወይም ማፋሰስ
> በፀረ ወባ ኬሚካል የተነከረ አጎበር መጠቀም
> ወባ ወደሚበዛባቸው አካባቢዎች ስንሄድ መከላከያ መድኃኒት(antimalaria chemoprophylaxis) መውሰድ
> ከላይ የተጠቀሱ ምልክቶች ሲኖሩ ወደ ጤና ተቋም መሄድ
View more on Facebook
